استانبول زيباست






دكتر عابد بدريان1 و بهاره هنرپرور2
1عضو هيات علمي موسسه پژوهشي برنامهريزي درسي و نوآوريهاي آموزشي
2دانشجوي دكتري شيمي مركز تحصيلات تكميلي دانشگاه آزاد
كليد واژگان: الگوي اثر بخش، اعتباربخشي، آموزش و يادگيري شيمي، استفاده از ICT، دوره متوسطه
چكيده:
پژوهش حاضر با هدف ارائهي يك الگوي اثربخش براي استفاده بهينه از فناوري اطلاعات و ارتباطات به صورت هماهنگ با برنامه درسي شيمي و امكانات موجود در مدارس، از طريق سندكاوي و بررسي آخرين يافتههاي پژوهشي، ضمن ارائهي يك الگوي جامع و اثربخش، از طريق نظرسنجي از متخصصان تعليم و تربيت، متخصصان آموزش علوم و نيز معلمان شيمي دوره متوسطه، به اعتباربخشي الگوي پيشنهادي پرداخته است. الگوي پيشنهادي ضمن برخورداري از اعتبار بالا و منطبق بودن با يافتههاي معتبر پژوهشي و تجربههاي موفق ملي و بينالمللي، قابليت اجرا در نظام آموزشي كشورمان را داشته و با زمينههاي موجود، امكانات مدارس و نيز برنامه درسي علوم تجربي دوره متوسطه (شامل فيزيك، شيمي و زيستشناسي) متناسب ميباشد. اين الگو ميتواند در تدوين برنامه درسي ملي مفيد واقع شود.
دكتر عابد بدريان1 و دكتر عليرضا كيامنش2
1 عضو هيئت علمي موسسه پژوهشي برنامه ريزي درسي و نوآوريهاي آموزشي
2 عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت معلم تهران
كليد واژگان: ياددهي- يادگيري شيمي، برنامه ريزي درسي، برنامه درسي شيمي، دورههاي مختلف تحصيلي
چكيده:
پژوهش در آموزش شيمي، شاخه جواني از درخت دانش بشري است كه عمري تقريباً 50 ساله دارد. بعد از واقعه اسپوتنيك در دهه 1960، با انجام اصلاحات آموزشي در سطح جهان، حجم پژوهشهاي مرتبط با آموزش شيمي افزايش چشمگيري يافت و راهبردها و رويكردهاي جديدي مبتني بر نظريههاي علوم تربيتي وارد برنامه درسي شيمي گرديد. با ورود به قرن 21، عوامل مختلفي شيوههاي ياددهي ويادگيري شيمي را تحت تاثير قرار داده است. گسترش نظريههاي شناختي و افزايش درك پژوهشگران از چگونگي يادگيري دانشآموزان، استفاده گسترده از رايانه و فناوري اطلاعات براي تجسم ومرئيسازي پديده هاي علمي پيچيده، عوامل بيروني مانند نگرانيهاي جهاني نسبت به انرژي، منابع آب ومحيط زيست، افزايش سطح سواد علمي، تبيين سطوح مختلف سواد شيمي و افزايش درك عمومي از علوم سبب شده است تا متخصصان برنامهريزي درسي، ضرورت بازانديشي در برنامه ريزي درسي شيمي را امري اجتناب ناپذير پندارند.
متخصصان آموزش شيمي براي رسيدن دانشآموزان به يك درك صحيح از علم شيمي، به تبيين سطوح مختلف سواد شيمي پرداخته و سه سطح تفكر ماكروسكوپي، مولكولي و نمادي را در قالب يك نمايه مثلثي شكل ارايه كردهاند. در سطح ماكروسكوپي، مشاهده عيني مواد شيميايي و تغييرات آنها با استفاده از فعاليتهاي آزمايشگاهي و مهارتهاي مربوطه مورد نظر است. در سطح نمادي، تبيين پديدههاي شيميايي، تغييرات انرژي و نظريههاي علمي در قالب معادلههاي رياضي و نمادهاي شيميايي همراه با حل مسئله و كاربرد اعداد هدف اصلي آموزش شيمي ميباشد. در سطح مولكولي رفتار اتمها، يونها و مولكولها در تبديلات شيميايي و ارائه پنجرههايي براي مشاهده دنياي مولكولي با استفاده از نمودارها، جدولها، استفاده از مدلها و نرمافزارهاي شبيهساري مجازي در دستور كار قرار دارد. افزودن سطح چهارم به سطوح تفكر ذكر شده و تبديل آموزش شيمي از حالت دو بُعدي به سه بُعدي و ضرورت آموزش زمينه- محور شيمي در اين مقاله بررسي خواهد شد.